Σπυρομήλιος

Επώνυμο αγωνιστών. Γράφεται και Σπυρομίλιος. 1. Μιχαήλ. Στρατιωτικός και αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 (Χιμάρα 1800 - Αθήνα 1880). Έζησε αρκετά χρόνια και σπούδασε τη στρατιωτική τέχνη στη Νεάπολη, όπου οι πρόγονοί του ήταν εγκαταστημένοι από το 16o αι., αλλά χωρίς να κόψουν τους δεσμούς τους με τη Χιμάρα. Το 1819 έρχεται στη γενέτειρα του με σκοπό να ετοιμάσει στρατιωτική γεωγραφία της Ηπείρου για τη στρατιωτική ναπολιτάνικη σχολή, στην οποία φοιτούσε. Ύστερα από την πτώση του Αλή πασά, ο Σ. αναλάμβανα τη διοίκηση 250 συμπατριωτών του και έρχεται στο Λιγοβίστι της Ακαρνανίας, με σκοπό να πάρει μέρος στην Επανάσταση. Μετά το Θέρμο εμφανίζεται στο πολιορκημένο Μεσολόγγι (Αύγουστος 1824) επικεφαλής 200 Χιμαριωτών. Μαζί του είναι και τα αδέλφια του Νικόλας και Ζάχος. Λεπτομέρειες από τη δράση του στο Μεσολόγγι βρίσκει κανείς στα αξιόλογα απομνημονεύματα του: Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου (έκδ. Ι. Βλαχογιάννη, 1926), μοναδικό χρονικό στρατιωτικού για τα γεγονότα 1825-1826 στην επαναστατημένη δυτική Στερεά Ελλάδα. Μετά το Μεσολόγγι ο Σ. πολέμησε με τον Καραϊσκάκη στην Αράχοβα και στην Αττική (1826-1827). Κατά την οργάνωση των ατάκτων επί Καποδίστρια ο Σ. αναλαμβάνει τη διοίκηση μονάδων που πολέμησαν στη Βοιωτία (1828-1829). Κατά την αντιπολιτευτική κρίση εναντίον του κυβερνήτη ο Σ. μένει πιστός στον Καποδίστρια. Διώξεις υπέστη ωστόσο κατά την πρώτη οθωνική περίοδο (1833-1834), ενώ κατά την επόμενη περίοδο ανάλαβε σημαντικά στρατιωτικά αξιώματα, ιδίως μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, της οποίας ήταν ένας από τους πρωτεργάτες. Το 1850 ανάλαβε το υπουργείο Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Α. Κριεζή, το 1851 διορίστηκε γερουσιαστής και το 1853 προβιβάστηκε στο βαθμό του υποστράτηγου. Αργότερα αναμείχτηκε στο κίνημα του 1854 και σε άλλες πολιτικές αντιθέσεις, μένοντας όμως πιστός στον Όθωνα. Μετά την έλευση του Γεώργιου A’ ο Σ. ξανακερδίζει τις παλιές του θέσεις και το κύρος, γίνεται υπασπιστής του βασιλιά, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας, στρατιωτικός διοικητής Επτανήσου, υπουργός στρατιωτικών και τέλος πρόεδρος της Βουλής. 2. Ζάχος. Αδελφός του προηγούμενου. Πήγε μαζί με τον αδελφό του στη Χιμάρα και, αργότερα, πολέμησε στο Μεσολόγγι. Μετά την πτώση της πόλης, πήγε στο Ναύπλιο. Πέθανε το 1860 στη Θήβα με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη.